به‌مناسبت هفته پژوهش و فناوری در دانشگاه لرستان برگزار شد: نشست کاربرد فلسفه در دنیای معاصر
۱۴۰۳/۰۹/۱۲
به‌مناسبت هفته پژوهش و فناوری و بزرگداشت شیخ مفید، نشست انجمن علمی دانشجویی فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه لرستان، با موضوع «کاربرد فلسفه در دنیای معاصر»، روز دوشنبه ۱۱ آذرماه سال جاری در سالن شهید میربهرسی دانشگاه با حضور اساتید فلسفه دانشگاه‌های استان لرستان، برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه لرستان، در این نشست، دکتر حسین فلاحی‌اصل، دکتر عابدین درویشی‌پور، دکتر فاطمه احمدی، دکتر مهرداد امیری، اعضای هیئت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه لرستان و دکتر حسین فلسفی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی لرستان، حضور داشتند.
دکتر فاطمه احمدی، استاد مشاور انجمن علمی فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه لرستان در سخنانی به «وضعیت فلسفه اسلامی در عالم معاصر» پرداخت.
دکتر فاطمه احمدی:
«فلسفه اسلامی یکی از ده‌ها مکتبی است که در عالم معاصر فعالیت دارند. با توجه به شرایط و مقتضیات تاریخی، جغرافیایی و محتوایی می‌توان از فلسفه اسلامی ایرانی یا همان فلسفه بومی سخن گفت.
با توجه به طرح ایده فلسفه میان فرهنگی و ضرورت گفتگوی بین فرهنگی توسط متفکران غربی، گفتمان میان فلسفه اسلامی ایرانی با فلسفه معاصر نیز ضرورت پیدا می‌کند.
با توجه به این نکات، مسئله مهم این است که وضعیت کنونی فلسفه اسلامی در جهان چیست.
تالیف مقالات علمی به زبان‌های رایج بین المللی، ترجمه و تالیف کتب فلاسفه اسلامی به سایر زبان ها، شرکت در کنفرانس‌ها و سخنرانی های علمی بین المللی، مشارکت در انجام طرح های پژوهشی مشترک با اساتید سایر کشورها، عضویت در هیات تحریریه مجلات بین المللی و ... از جمله شاخص های حضور فلسفه اسلامی در عرصه های بین المللی است که از این نظر متفکران اسلامی معاصر در وضعیت مطلوبی قرار ندارند.
آمار محققان ایرانی که مقاله‌ای در باب فلسفه اسلامی ـ ایرانی در مجلات بین‌المللی معتبر منتشر کرده باشند، بسیار اندک است. وضعیت درباره کتاب بهتر از این نیست. واقعیت تأثربرانگیز این است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق فیلسوفانی که در سطح بین‌المللی درباره فلسفه اسلامی کار می‌کنند را افرادی تشکیل می‌دهند که نه مسلمان‌اند نه ایرانی. امر ملال آور، عدم حضور فیلسوفان خودی در این میدان است. تأسف‌بارتر این‌که فلسفه متأخر ما (به‌ویژه از ملاصدرا به‌بعد) تا همین اواخر در غرب تقریبا ناشناخته بود. این امر ناشی از تقصیر ماست که کمتر تلاشی برای معرفی این فیلسوف و آرای وی به جهان غرب کرده‌ایم. در یک کلام، فلسفه و فیلسوفان بومی ما حضور بسیار کمرنگی در مباحثات فلسفی معاصر جهان دارند.
فلسفه اسلامی ـ ایرانی حرف‌های زیادی برای عرضه به جهان امروز دارد. لازم است دانشجویان فلسفه در کشور از همان دوران آموزشی خود آموزش‌های لازم برای فعالیت بین‌المللی را ببینند. در این میان، آشنایی با زبان‌های رایج دنیا به‌خصوص زبان‌هایی که امروزه فلسفه‌پرورند و در ابعادی وسیع‌تر، آشنایی با فضای کلی فلسفه‌ورزی بسیار مهم و حیاتی است.
بسیاری از استادان و حتی فراگیران فلسفۀ ما ایده‌های خوبی دارند که مشروط به بهره‌گیری از زبان و بنان مناسب قابل عرضه به مخاطبان بین‌المللی است. همچون بسیاری از زمینه‌های دیگر، در این زمینه نیز ما توانایی‌های بالقوه فراوانی داریم که به‌علت عدم برنامه‌ریزی درست و فقر امکانات بارور نمی‌شوند. برای مثال، توانایی تدوین مقاله‌های تحقیقی که در مجلات معتبر بین‌المللی قابل چاپ باشند، نیازمند تأمین شرایطی ناظر به شکل و محتوای مقاله است.
از سوی دیگر، استادان و حتی دانشجویان فلسفه می‌باید تلاش بیشتری برای تعامل فکری فعال با فیلسوفان غیرایرانی داشته باشند. شرکت فعال استادان و دانشجویان در مجامع فلسفی بین‌المللی، برگزاری همایش‌های فلسفی بینافرهنگی با هدایت و برنامه‌ریزی استادان ایرانی در داخل کشور، انتشار ترجمه‌های استاندارد از آثار فلسفه بومی ما و در نهایت تلاش برای بازخوانی امروزین سنت فلسفی ما از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند به بهبود وضعیت کنونی یاری رساند.
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر عابدین درویشی‌پور، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان:
«دین دارای هویت معرفتی است که با علم سنخیت تام دارد؛ لذا ورود به قلمرو دین و دین‌داری جز با علم و معرفت امکان‌پذیر نیست.
معتبرترین شناخت در نگاه دین، شناخت عقلی است گرچه شناخت حضوری و شهودی، ملاک یقینی برای شناخت حقایق به شمار می‌رود، امّا تنها تعداد معدودی از انسان‌ها (به‌خصوص انبیاء و امامان معصومان) توانایی دستیابی به این نوع معرفت را دارند؛ لذا نباید نگرش باطنی‌گری را با تفکّر ناب امامان معصوم علیهم‌السَّلام و حکمت شیعی درآمیخت و از طرفی گرایش تعداد کمی از شیعیان به تفکّر اخباری‌گری و مکتب تفکیک، نوعی خروج از اعتدال کلامی و صراط مستقیم آموزه‌های ناب شیعی است؛ بنابراین ابهام‌زدایی و توجّه دادن دیگران به این خلط و تبیین صحیح تفکّر کلامی شیعی کاری بس ارجمند به شمار می‌رود.
سه سطح از اندیشه‌های کلامی، عرفانی، فلسفی و تفسیری شیعه که از انسجام و هماهنگی و استحکام منطقی برخوردارند که مجموعۀ این عوامل، حکمت کلامی شیعی را تشکیل می‌دهند.
علّت گزینش اصطلاح حکمت کلامی شیعه را می‌توان در این امر جست‌وجو کرد که خاستگاه اعتقادی شیعه، تنها تفکّر فلسفی به معنای خاص یا کلام مصطلح آن نیست، بلکه اندیشه اعتقادی و کلامی شیعه مجموعه‌ای از ساختار منسجم و هماهنگی از قرآن کریم، عقل و قلب بهره برده است؛ لذا نمی‌توان آموزه‌های اعتقادی شیعه را کلام یا فلسفۀ شیعه نامید.
گفتنی است دبیر انجمن علمی دانشجویی فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه لرستان، سیده‌فهمیه موسوی است.
انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه لرستان، زیرنظر مدیریت برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فعالیت می‌کنند».
